Theo quy định của Bộ luật lao động 2019 có hiệu lực từ 01/01/2021, hợp đồng thử việc có nhiều điểm mới đáng chú ý có ảnh hưởng trực tiếp đến người lao động. Cụ thể:

1. Có thể thoả thuận và ghi nội dung thử việc trong HĐLĐ

Theo đó, các bên có thể linh hoạt việc thoả thuận về thử việc, nội dung thử việc ghi trong HĐLĐ hoặc bằng việc giao kết hợp đồng thử việc.

( BLLĐ 2012 không đề cập đến việc thoả thuận nội dung thử việc trong HĐLĐ).

2. Không áp dụng thử việc đối với NLĐ giao kết HĐLĐ có thời hạn dưới 01 tháng.

Đây là quy định mới tại BLLĐ 2019 đối với NLĐ làm việc theo HĐLĐ có thời hạn dưới 01 tháng.

(BLLĐ 2012 quy định không áp dụng thử việc với NLĐ làm việc theo HĐLĐ mùa vụ). 

3. Điểm mới về nội dung của hợp đồng thử việc

Cụ thể, nội dung chủ yếu của hợp đồng thử việc gồm:

• Tên, địa chỉ của NSDLĐ và họ tên, chức danh của người giao kết HĐLĐ bên phía NSDLĐ;(BLLĐ 2012 không yêu cầu về chức danh bên phía NSDLĐ).
• Họ tên, ngày tháng năm sinh, giới tính, nơi cư trú, số thẻ CCCD/CMND hoặc hộ chiếu của người giao kết HĐLĐ bên phía NLĐ; ( BLLĐ 2012 quy định ngoài CCCD/CMND, hộ chiếu của NLĐ thì “các giấy tờ hợp pháp khác” của NLĐ vẫn được chấp nhận).
• Công việc và địa điểm làm việc;
• Mức lương theo công việc hoặc chức danh, hình thức trả lương, thời hạn trả lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác;
• Thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi;
• Trang bị bảo hộ lao động cho NLĐ;
• Thời hạn của HĐLĐ tại BLLĐ 2012 được thay bằng “thời gian thử việc” theo quy định mới.

Trong đó, khi giao kết hợp đồng thử việc, cần lưu ý các quy định sau:

• Không áp dụng thử việc đối với NLĐ giao kết HĐLĐ có thời hạn dưới 01 tháng
• Tiền lương thử việc của NLĐ trong hợp đồng thử việc là do hai bên thỏa thuận nhưng ít nhất phải bằng 85% mức lương của công việc đó.
• Trong thời gian thử việc, mỗi bên có quyền hủy bỏ hợp đồng thử việc đã giao kết mà không cần báo trước và không phải bồi thường

4. Thời gian thử việc có thể kéo dài tới 180 ngày

Cụ thể, thời gian thử việc do hai bên thỏa thuận căn cứ vào tính chất và mức độ phức tạp của công việc nhưng chỉ được thử việc 01 lần đối với một công việc và đảm bảo “không quá 180 ngày đối với công việc của người quản lý doanh nghiệp theo quy định của Luật Doanh nghiệp, Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp”.

( Theo BLLĐ 2012 thời gian thử việc tối đa là 60 ngày)

5. Đối với trường hợp nội dung thử việc được ghi trong HĐLĐ

Đối với trường hợp nội dung thử việc được ghi trong HĐLĐ thì khi kết thúc thời gian thử việc, nếu NLĐ thử việc đạt yêu cầu thì NSDLĐ tiếp tục thực hiện HĐLĐ đã giao kết đối với trường hợp các bên giao kết nội dung thử việc bằng HĐLĐ. Nếu các bên thoả thuận bằng hợp đồng thử việc thì giao kết HĐLĐ mới.

Trường hợp, NLĐ không đạt yêu cầu thử việc thì chấm dứt HĐLĐ đã giao kết.

(BLLĐ 2012 không có quy định về thoả thuận nội dung thử việc trong HĐLĐ. Do đó, khi kết thúc thời gian thử việc, NSDLĐ phải giao kết ngay HĐLĐ với NLĐ nếu thử việc đạt yêu cầu).

6. Người lao động thử việc sẽ được đóng bảo hiểm xã hội

Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 ghi nhận người làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng trở lên là đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc. Như vậy, bảo hiểm xã hội bắt buộc chỉ áp dụng đối với hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng trở lên mà không áp dụng đối với hợp đồng thử việc.

Đồng nghĩa với đó, người lao động làm việc theo hợp đồng thử việc sẽ không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc. Do đó, thời gian thử việc của người lao động trong trường hợp này sẽ không được tính tham gia bảo hiểm xã hội.

Theo phân tích ở trên, thử việc chỉ áp dụng đối với hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng trở lên.

Vì vậy, nếu người lao động và người sử dụng lao động có thỏa thuận về nội dung thử việc ghi trong hợp đồng lao động thì người lao động sẽ trở thành đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc. Khi đó, thời gian thử việc của người lao động sẽ được tính vào thời gian hưởng bảo hiểm xã hội.

Tóm lại, từ năm 2021, người lao động thử việc sẽ được đóng bảo hiểm xã hội nếu có thỏa thuận về nội dung thử việc ghi trong hợp đồng lao động.